چو ایران مباشد تن من مباد
حافظا علم و ادب ورز که در مجلس شاه
هر که را نیست ادب لایق صحبت نبود
نویسنده و پژوهشگر،دانش آموخته تاریخ و علوم سیاسی، M.I.S
✅بنه وارمن ایل من۲جلد
✅ شاهکار بختیاری
✅ تاریخ تحولات سیاسی بختیاری
✅ مقاله حکومتگران بختیاری
𐎲𐎠𐎧𐎫𐎹𐎠𐎼𐎡
منشا نام بختیاری؟ نورعلی مرادی
«ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌات ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ،ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥﻫﺎﯼ ﺣﮑﻮﻣﺘﮕﺮ، ﻧﺎﻡ ﺳﻠﺴﻪ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﯾﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺎﻡ ﻧﯿﺎ ﻭ ﺟﺪ ﭘﺪﺭﯼ ﺍﺧﺬ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ. ... ﺑﺮﺧﯽ ﺍﯾﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪﻫﺎ ﮐﻪ ﻧﺎﻡ ﻧﯿﺎ ﻭ ﺟﺪ ﭘﺪﺭﯼﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﮔﺰﯾﺪﻧﺪ (ﯾﺎ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﺎﻡ ﻣﯽﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ) ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﺎﻡ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮﺯﻣﯿﻨﯽ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ ﯾﺎ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺳﺮﺯﻣﯿﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ آﻥ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﻣﻨﺴﻮﺏ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ.ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ ﺳﺮﺯﻣﯿﻦ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻋﺜﻤﺎﻥ ﺟﺪ ﭘﺪﺭﯼ ﺷﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ. ...
ﺍﺯ ﻫﻤﯿﻦ ﺭﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﺮﺍﺽ ﺍﺗﺎﺑﮑﺎﻥ ﻟﺮﮐﺒﯿﺮ (ﻟﺮﺳﺘﺎﻥﺑﺰﺭﮒ) ﺩﺭﺳﺎﻝ ۸۲۷ﻕ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻟﺮﺑﺰﺭﮒ ﺍﺯ ﻫﻢ ﭘﺎﺷﯿﺪ. ﺗﺎ ﺁﻧﮑه ﺩﺭ ﻋﻬﺪ ﺷﺎﻩ ﺗﻬﻤﺎﺳﺐ ﺻﻔﻮﯼ،ﻣﺮﺩﯼ ﺑﻨﺎﻡ "ﺗﺎﺟﻤﯿﺮﺧﺎﻥ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ" ﺍﺯ ﺳﺮﺍﻥ ﻃﺎﯾﻔﻪ "ﺁﺳﺘﺮﮐﯽ"، ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺻﻔﻮﯼ ﻟﻘﺐ ﺳﺮﺩﺍﺭﯼ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﯽ ﺑﺨﺶ ﺑﺰﺭﮔﯽ ﺍﺯ ﻟﺮ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﻪ ﻭﯼ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪ. ﻭﯼ ﺑﺎﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺷﺎﻫﺰﺍﺩﮔﺎﻥ ﺻﻔﻮﯼ ﻭﺻﻠﺖ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﯾﻦ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ "ﻣﯿﺮﺟﻬﺎﻧﮕﯿﺮﺧﺎﻥ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ" ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﭘﺪﺭﺵ ﻭ ﺣﮑﻤﺮﺍﻥ ﺳﺮﺯﻣﯿﻨﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻨﺎﻡ ﺍﯾﻦ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﺯﻣﯿﻦ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺷﺪ ﻭ ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ.ﺣﺎﻝ ﺍﯾﻦ ﻧﺎﻡ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﮐﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ؟ ﻣﺆﻟﻒ ﮐﺘﺎﺏ "ﻋﺎﻟﻢ ﺁﺭﺍﯼﻋﺒﺎﺳﯽ" ﺩﺭ ﺷﺮﺡ ﺗﺎﺟﻤﯿﺮﺧﺎﻥ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ ﮐﻪ "ﺍﻣﯿﺮﺗﺎﺟﻤﯿﺮﺧﺎﻥ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﮐﻪ ﺍﺑﺎﻋﻦ ﺟﺪ (ﭘﺪﺭ ﺩﺭ ﭘﺪﺭ) ﻣﯿﺮ ﻭ ﻣﯿﺮﺯﺍﺩﻩ ﺍﻟﻮﺍﺭ (ﻟﺮﻫﺎﯼ) ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ ﺑﺎ ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﺭﺍﻡ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﻭﻓﻮﺭ ﻋﻘﯿﺪﺕ ﻭ ﺍﺧﻼﺹ ﺑﻪ ﺩﺭﮔﺎﻩ ﺷﺎﻩ ﺻﻔﻮﯼ ﺷﺮﻓﯿﺎﺏ ﺷﺪ "...
ﮐﻪ مشخص ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ ﺍﯾﻦ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ ﭘﺪﺭ ﺩﺭ ﭘﺪﺭ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﯽ و اشرافیت ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻟﺮﺑﺰﺭﮒ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ. ﺩﺭ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﭘﺪﺭ ﺟﺪ ﺗﺎﺟﻤﯿﺮﺧﺎﻥ، ﺑﻬﺮﺍﻡ، ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ ﺑﻬﺮﺍﻣﺴﺮ(ﺳﺮ ﻭ ﺳﺮﻩ ﺩﺭ ﻟﺮﯼ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺭﻫﺒﺮ ﺍﺳﺖ)ﻭﺍﻟﯽ ﻭ ﺍﻣﯿﺮ ﺩﺭ ﻟﺮﺑﺰﺭﮒ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﻭﯼ ﯾﻌﻨﯽ ﺟﺪ ﺗﺎﺟﻤﯿﺮﺧﺎﻥ ﻓﺮﺩﯼ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ "ﺑﺨﺘﯿﺎﺭ" ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺗﺎﺟﻤﯿﺮﺧﺎﻥ ﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ،ﻧﺎﻡ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺎﻡ ﻧﯿﺎ ﻭ ﺟﺪﺵ "ﺑﺨﺘﯿﺎﺭ" ﺍﺧﺬ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺍﯾﻦ ﻧﺎﻡ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﺍﻃﻼﻕ ﺷﺪ ﻭ "ﻭﻻﯾﺖﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ" ﯾﺎ"ﺧﺎﮎﺑﺨﺘﯿﺎﺭﯼ" ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ.»
بدلیسی:«شاه تهماسب،سرداری قوم لربزرگ(بختیاری)را به تاجمیرخان آسترکی داد و پس از وی امیرجهانگیرخان از همان طایفه جانشین شد.»
امیرجهانگیرخان در سنگ نبشته بنه وار اینگونه خود را معرفی می کند:«جهانگیرسلطان پسر امیرتاجمیرخان بختیاری».
سرداراسعد: «ریاست کل بختیاری از آغاز صفویه تا پایان زندیه بر عهده فرزندان جهانگیرخان بختیاری آسترکی بود.»
اوژن: «ریاست کل بختیاری از آغاز صفویه تا پایان زند و قسمتی از قاجار بر عهده فرزندان تاجمیرخان بختیاری آسترکی بود.»
سردار ظفر: «حکومت تمام بختیاری با دودمان جهانگیرخان بود و از قبل پادشاهان صفوی امیرالامرا بودند.»